نتایج مطالعات جدید نشان می‌دهد دود سیگار زنان برای نسل پس از آن‌ها آسیب‌های جسمی و روحی بسیار زیادی برجای می‌گذارد و با توجه به اینکه میلیون‌ها نفر از زنان در جهان استعمال دخانیات دارند، ضرورت دارد، دولت‌ها برای این چالش مهم سلامت جامعه، اقدامات مناسبی انجام دهند.

چندین دهه است که سیگار برای سلامتی انسان ماده‌ای مضر شناخته شده و طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی سیگار یکی از انواع مواد مخدر و اعتیادآور است. براین اساس اعتیاد به نیکوتین به اندازه هروئین خطرناک و وابستگی به آن پیش‌رونده بوده اما تاکنون آگاهی مردم از خطرهای آن، سبب قطع مصرف آن نشده است.

طبق گزارش اطلس جهانی دخانیات، فقط در سال ۲۰۲۰ دلیل مرگ بیش از ۸ میلیون نفر انسان، دخانیات بوده است که از این تعداد بیش از ۱.۵ میلیون نفر زن بودند. زنان چه خود مصرف­‌کننده باشند و یا در معرض دود تحمیلی دیگران قرار گیرند، بزرگ‌ترین قربانیان این صنعت پرسود هستند.

گزارش سازمان بهداشت جهانی نیز حاکی است از بیش از ۵ میلیون نفری که سالانه جان خود را در اثر استعمال سیگار از دست می‌دهند، ۱.۵ میلیون نفر زن هستند که ۷۵ درصد آنها در کشورهای کم‌ یا متوسط درآمد زندگی می‌کنند.
کارشناسان این سازمان معتقدند اگر کشورها توجه نکنند، تا سال ۲۰۳۰ سیگارکشیدن می‌تواند عامل مرگ دست‌کم ۸ میلیون نفر در سال باشد که ۲.۵ میلیون نفر از آنها را زنان تشکیل می‌دهند.

۲۰۰ میلیون زن سیگاری در جهان

طبق گزارش جنسیتی سازمان بهداشت جهانی در مورد سیگار در سال ۲۰۲۰ حدود ۲۰۰ میلیون نفر از یک میلیارد سیگاری در جهان را زنان تشکیل می‌دهند و نکته حائز اهمیت اینکه صنعت تنباکو در جهان با توجه به اینکه بازار خود را در میان مردان پیدا کرده با تغییر مسیر برای افزایش وسعت بازار خود، زنان را به شدت هدف قرار داده است. اکنون سیگارهایی فقط برای مصرف زنان به بازارهای جهانی گسیل شده است.
پزشکان می‌گویند استعمال دخانیات در زنان بیشتر از مردان آسیب‌پذیری دارد و اختلال در چرخه قاعدگی، اختلال در باروری، حاملگی خارج رحمی به دلیل مصرف سیگار، یائسگی زودهنگام، سرطان دهانه رحم و سرطان پستان، همه از پیامدهای مصرف سیگار است. همچنین نتایج بسیاری از تحقیقات تائیدکننده این علایم و نشانه‌ها در افراد سیگاری و غیرسیگاری است.

پیامدهای نسلی سیگارکشیدن زنان باردار

استعمال دخانیات توسط مادران باردار، آسیب‌های جبران‌ناپذیری از اختلالات تنفسی و مغزی گرفته تا سقط را متوجه جنین خواهدکرد؛ اختلالاتی که کارشناسان سازوکارهای گوناگونی همچون مشوق‌های مالی را برای ترک آن پیشنهاد می‌کنند.
تاثیر منفی و نامطلوب کشیدن سیگار در دوران بارداری بر هیچکس پوشیده نیست. زنان باردار سیگاری بیشتر از دیگر زنان باردار در معرض سقط جنین، مرگ جنین، تولد نوزاد نارس و کم‌وزن قرار دارند. همچنین استعمال سیگار در دوره بارداری بر سلامت کودکان بعد از تولد نیز تاثیر گذاشته و زمینه ابتلا به بیماری‌هایی همچون آسم، اختلالات مغزی و چاقی را افزایش می‌دهد.

سیگار چگونه به مادر و نوزاد آسیب می‌رساند؟

نوزاد ممکن است حتی پس از طی یک دوره بارداری کامل باز هم خیلی کم‌وزن به دنیا بیاید. سیگار رشد جنین را قبل از تولد کند می‌کند.
ممکن است کودک خیلی زود به دنیا بیاید که به آن تولد نارس می‌گویند. شایان ذکر است که نوزادان نارس اغلب به مشکلات سلامتی دچار می‌شوند. وزن کم هنگام تولد، مشکلات تغذیه، مشکلات تنفسی آنی و مشکلات تنفسی که تا دوران کودکی ادامه دارد، فلج مغزی  و به عبارتی آسیب مغزی که باعث ایجاد مشکل در حرکت می‌شود، نمونه‌ای از این آسیب‌ها است.
افزون بر آن، تاخیر در رشد که موجب می‌شود کودک در مهارت‌های زبانی، فکری یا حرکتی عقب مانده شود و مشکلات شنوایی یا بینایی از دیگر مشکلات است. نوزادان نارس ممکن است نیاز داشته باشند روزها، هفته‌ها یا حتی ماه ها در بیمارستان بمانند.
سیگار کشیدن به ریه‌ها و مغز در حال رشد کودک آسیب می‌رساند. آسیبی که می‌تواند تا دوران کودکی و تا نوجوانی ادامه یابد. همچنین خطر وقوع خونریزی‌های غیرطبیعی در دوران بارداری و زایمان را دو برابر می‌کند که می تواند هم مادر و هم نوزاد را در معرض خطر قرار دهد. همچنین خطر نقص‌های مادرزادی از جمله شکاف لب، شکاف کام یا هر دو را در کودک افزایش می‌دهد. این شکاف سوراخی در لب کودک یا (کام) است که نوزاد را در تغذیه مناسب دچار مشکل خواهد کرد و احتمالا به جراحی نیاز خواهد بود.
نوزادان مادرانی که در دوران بارداری سیگار می‌کشند  و همچنین نوزادانی که پس از تولد در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند در معرض خطر بیشتری برای سندرم مرگ ناگهانی نوزاد یا به اختصار (SIDS ) هستند.
با وجود آگاهی از این خطرها بازهم ممکن است برخی از زنان باردار به سیگار کشیدن ادامه دهند. به نظر می‌رسد تاثیر درمان‌های جایگزین  نیکوتین، مانند چسب‌های ترک سیگار {چسب نیکوتین، از طریق پوست به درون بدن نیکوتین آزاد می‌کند}، برای زنان باردار کمتر از دیگر افراد سیگاری است. افزون بر آن، دیگر راهکارهای حمایتی مانند مشاوره توسط متخصصان یا درمان شناختی-رفتاری، برای افراد باردار سیگاری کارایی چندانی ندارد.

سازوکارهای حمایتی از ترک سیگار در دوران بارداری

بیشتر زنان باردار سیگاری می‌خواهند سیگار را ترک کنند اما ترک همیشه در دوران بارداری کار آسانی نیست. علاوه بر این، زنان باردار سیگاری اغلب احساس شرمندگی و تنهایی دارند. نوع حمایت مناسب می‌تواند به یک زن باردار کمک کند تا در این مرحله از زندگی از چالش‌های منحصر به فرد و خاص ترک سیگار عبور کند.

فواید بلندمدت ترک سیگار بعد از بارداری

حال این پرسش به ذهن می‌رسد که «آیا مقامات بهداشت عمومی، مشوق‌های مالی را در روال مراقبت‌های بهداشتی زنان باردار و سیگاری اعمال می‌کنند؟ »
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که ارائه مشوق‌های مالی مشروط به پرهیز از سیگار در افزایش نرخ ترک سیگار در طول بارداری و بهبود سلامت نوزادان در هنگام تولد موثر است. اما ارزیابی تاثیر این اقدام نباید فقط  به این دوره از زندگی محدود شود. بدیهی است که سلامت نوزادان بر روند رشد و سلامتی آنان در دوره‌های بعدی زندگی نیز تاثیر می‌گذارد.
البته قبل از اتخاذ این سیاست غیرمعمول، تصمیم‌گیرندگان حوزه بهداشت عمومی ممکن است از خود بپرسند که نظر مردم در این زمینه چیست. این سئوال پیشتر به طور تصادفی از گروهی از مردم فرانسه پرسیده‌شد و میزان مقبولیت آن به صورت دقیق مورد ارزیابی قرار گرفت. بیش از ۵۰ درصد از پاسخ‌دهندگان موافق این نوع سیاست بودند.
از آنجا که مطالعات دیگر از کشورهای دیگر نیز نشان داده که با ارائه مشوق‌های مالی اثربخشی ترک سیگار در زنان باردار افزایش می‌یابد، می‌توان اطمینان یافت که این سیاست می‌تواند به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرد. طبق نظرسنجی‌های صورت گرفته درباره میزان مقبولیت استفاده از مشوق‌های مالی برای ترک سیگار در زنان باردار، حدود ۵۰ درصد از پاسخ‌دهندگان موافق این سیاست بودند.

منابع:
https://theconversation.com/smoking-and-pregnancy-financial-incentives-can-double-abstinence-rates-۱۷۷۷۷۵
https://www.cdc.gov/tobacco/campaign/tips/diseases/pregnancy.html#:~:text=Smoking%۲۰doubles%۲۰your%۲۰risk%۲۰of,and%۲۰your%۲۰baby%۲۰in%۲۰danger.&text=Smoking%۲۰raises%۲۰your%۲۰baby's%۲۰risk,of%۲۰her%۲۰mouth%۲۰(palate)

منبع: irna.ir/xjHYn9