معاهده جهاني كنترل دخانيات كه معاهده‌اي چند جانبه با بيش از 170 كشور عضو مي‌باشد، اولين قدم به سوي مبارزه جهاني عليه استعمال دخانيات بوده است. اين معاهده براي كشورهايي كه قصد كاهش عرضه و تقاضاي دخانيات را دارند، برنامه كلي مناسبي مي‌باشد. معاهده جهاني كنترل دخانيات نشان مي‌دهد كه قوانين بين‌المللي نقش حياتي در جلوگيري از بيماريها و ارتقاي سلامت جامعه ايفا مي‌كنند. كشورهاي هم پيمان در معاهده جهاني كنترل دخانيات مبارزه عليه استعمال دخانيات ملزم به حمايت از سلامت افراد جامعه مي‌باشند. براي تحقق اين امر، سازمان بهداشت جهاني بسته MPOWER را كه شامل 6 سياست مهم در زمينه كنترل دخانيات مي‌باشد، تهيه كرده است. اين 6 سياست عبارتند از: افزايش قيمت و ماليات، ممنوعيت تبليغات و حمايتهاي مالي، محافظت از سلامت افراد جامعه در برابر دود تحميلي دخانيات، هشدار همگاني نسبت به مضرات استعمال دخانيات، ارائه خدمات ترك سيگار و پايش استعمال و كنترل دخانيات. بديهي است كه اعمال سياستهاي فوق باعث كاهش استعمال دخانيات مي‌گردند. در بين اين 6 راهكار افزايش ماليات دخانيات موثرترين راهكار خصوصا براي كشورهاي در حال توسعه مي‌باشد.  همانطور كه در مطالعه لوپزنيكولاس و همكاران در اتحاديه اروپا سال 2013 و كوستووا و همكاران در سال 2012 در تركيه به آن اشاره شده است. همچنين در مطالعه‌ ايتو و ناكامورا در سال 2013 اين مهم باعث كاهش ميزان فروش سيگار در ژاپن شده است. ويژگي اين راهكار در اين است كه از طريق افزايش موارد ترك دخانيات نيز به روي كاهش مصرف آن موثر مي‌باشد. موردي كه در 2 مطالعه انجام شده در استراليا در سال 2011 و 2013 به آن اشاره شده است. در اين ميان تجربه مشابه ديگري در سال 2012 در اوكراين وجود دارد كه علاوه بر كاهش مصرف دخانيات در جامعه ميزان درآمد دولت در هر سال بين 500 تا 700 ميليون دلار افزايش داشته است. سياست‌هاي افزايش ماليات دخانيات در ايران با استناد به گزارش‌هاي سازمان بهداشت جهاني و سه مطالعه انجام شده توسط حيدري و همكاران در سال 2011 و 2013 بين كشورهاي منطقه مديترانه شرقي ضعيف مي‌باشد به طوري كه علي‌رغم اينكه ايران در اين مدت براساس امتيازات كسب شده و در مقايسه با ديگر كشورهاي منطقه در رتبه اول جاي دارد وليكن كمترين امتياز را از برنامه‌هاي افزايش ماليات كسب كرده است و در آخرين گزارش عملكرد فعاليت‌هاي كنترل دخانيات در كشور ميزان ماليات ماخوذه بر دخانيات 3/17% ذكر شده است كه به نظر مي‌آيد ناشي از عدم اطلاع مسئولين و يا باورهاي نادرست آنان در مورد اثرات ماليات دخانيات باشد. كشور ايران در اجراي برنامه‌هاي كنترل دخانيات شرايط قابل قبولي دارد و براساس گزارش سازمان بهداشت جهاني در 5 توصيه از 6 توصيه MPOWER جز چند كشور پيشرو اين امر بوده است وليكن در توصيه افزايش ماليات دخانيات هيچ توفيقي نداشته است كه اين مهم مي‌تواند ناشي از عدم دقت و توجه مسئولين به اين توصيه موثر باشد. لذا لازم بود در قدم اول ميزان آگاهي و نگرش اين افراد درباره موضوع بررسي و در ادامه مطالب به روز آموزش داده شود. اين مورد در مطالعه 30 ساله گولدن و همكاران آمده است.
نكته قابل توجه در اين مطالعه ميزان اطلاعات پايين و يا نادرست از موضوع معاهده و ماليات دخانيات در نتايج پيش آزمون مي‌باشد به طوري كه تنها 45% از اين افراد از معاهده جهاني كنترل اطلاع داشته و يا 15% آنان از اثر ماليات بر كاهش مصرف دخانيات و يا افزايش درآمد دولت آگاه بودند كه اين نكته در نتايج پس آزمون تغيير بسيار چشمگيري داشت. علاوه بر اين دخالت‌هاي صنايع دخانياتي در تقابل با افزايش قيمت محصولات دخاني كاملا به چشم مي‌آيد و در اين باره مستندات زيادي وجود دارد كه يكي از جديدترين آنها مطالعه مرور سيستماتيك اسميت و همكاران است كه به تلاش‌هاي صنايع دخانياتي درباره اثرات افزايش قيمت دخانيات بر افزايش قاچاق و نيز متضرر شدن دولت از درآمدهاي كسب شده را اشاره مي‌كند. اين ادعاي صنايع دخانياتي به درستي در گزارش بانك جهاني با مستندات متعدد رد شده است به طوري كه نشان مي‌دهد در كشورهايي كه ماليات افزايش پيدا مي‌كند مانند آفریقای جنوبی ميزان قاچاق كمتر مي‌شود و نيز درآمد دولت‌ها علي‌رغم كاهش مصرف دخانيات افزايش مي‌يابد.
همين باورهاي نادرست در عموم مردم نيز مي‌تواند وجود داشته باشد كه نياز است با اجراي برنامه‌هاي آگاه‌سازي عمومي آن را تغيير داد موردي كه در مطالعه تراشر و همكاران در سال 2014 آمده است موئد اين مطلب مي‌باشد. تمامي اين موارد در كشور ايران نيز صدق مي‌كند و براي رسيدن به سياست‌‌گذاري‌هاي مطلوب كنترل دخانيات خصوصا افزايش ماليات تداوم برنامه‌ريزي‌ها و نيز پيگيري‌هاي طولاني مدت از طرف مسئولين امر بهداشت و نيز انجمن‌هاي غيردولتي لازم مي‌باشد وليكن در اين مطالعه و با وجود زمان كم نشان داده شد كه اگر در زمان مناسب (قبل از بحث و بررسي لايحه بودجه سال در مجلس شوراي اسلامي) لابي و بحث و تبادل‌نظر و نيز حساس‌سازي افراد ذي‌نفوذ در امر سلامت بدرستي و با پيگيري مطلوب انجام گيرد نتايج قابل قبولي در تغيير سياست‌گذاري‌ها حاصل مي‌گردد.
در اثنای کنگره جهانی سرطان سال 2016 که از 31 اکتبر تا 3 نوامبر در شهر پاریس برگزار شد، سمپوزیوم مالیات بر دخانیات نیز به تاریخ اول نوامبر 2016 از ساعت 9:30 الی 11 صبح در سالن آمفی تاتر بزرگ مرکز برگزاری کنگره‌های شهر برگزار گردید. این سمپوزیوم توسط مرکز تحقیقات سرطان انگلیس و فرانسه برنامه ریزی شده است. اعضای پانل این برنامه عبارت بودند ازJo Birckmayer از موسسه بلومبرگ، Francis Thompson از معاده جهانی کنترل دخانیات، دکتر Ulysses Dorotheo از اتحادیه کنترل دخانیات آسیای جنوب شرقی، Neil Collishaw از انجمن پزشکان بدون دخانیات کانادا و Jeremias Paul از سازمان بهداشت جهانی.
بنا به گفته سازمان بهداشت جهانی، مالیات بر دخانیات می‌تواند جان 15 میلیون نفر را در سراسر جهان نجات دهد و 141 میلیارد دلار به نفع بهداشت جهانی می‌شود.